Cholestaza ciężarnych

Wewnątrzwątrobowa cholestaza ciężarnych jest najczęstszą odwracalną dysfunkcją wątroby występującą w ciąży. Jej częstość w populacji polskiej szacuje na 1% - 2% wszystkich ciąż. Wiąże się z podwyższonym ryzykiem powikłań noworodkowych, porodu przedwczesnego, a także zaburzeń kaskady krzepnięcia krwi u matki.

Choć cholestaza po porodzie ustępuje samoistnie to w kolejnych ciążach pojawia się istotnie częściej i w nasilonej postaci. Grupa podwyższonego ryzyka zachorowania to kobiety starsze, ciąże mnogie, predyspozycje rodzinne oraz wirusowe zapalenie wątroby typu C i kamica żółciowa w przeszłości.

Głównym i często jedynym objawem jest świąd bez wysypki skórnej, zwykle rozpoczyna się w drugim lub trzecim trymestrze ciąży (po 30 tygodniu), nasila się zazwyczaj w nocy, ma charakter rozlany i często obejmuje wewnętrzne powierzchnie dłoni oraz podeszwowe powierzchnie stóp. Ze względu na czas występowania (godziny nocne) może prowadzić do bezsenności i drażliwości.
Dodatkowo mogą wystąpić bóle brzucha, nudności i wymioty, rzadko pojawia się żółtaczka.

Nieprawidłowości w wynikach badań laboratoryjnych dotyczą poziomu enzymów wątrobowych - aminotransferaz: asparaginianowej, alaninowej i γ-glutamylotranspeptydazy (AspAt, AlAt i GGTP) oraz podwyższonych wartości poziomu kwasów żółciowych. Ze względu na poziom kwasów żółciowych we krwi wewnątrzwątrobową cholestazę ciężarnych możemy podzielić na:

  • 10µmol/l do 39µmol/l łagodna
  • 40µmol/l do 99µmol/l umiarkowana
  • ponad 100µmol/l ciężka

Każda kobieta z rozpoznaniem tego zaburzenia w ciąży musi być ściśle monitorowana, a wyniki badań laboratoryjnych, stan kliniczny pacjentki oraz ocena dobrostanu płodu determinują nasze dalsze postępowanie.

Lekiem z wyboru jest kwas ursodeoksycholowy, jest dobrze tolerowany przez ciężarne, nie obserwuje się negatywnych skutków jego stosowania dla matek i płodów/noworodków.

Powikłania do jakich może doprowadzić cholestaza to: poród przedwczesny, niedotlenienie wewnątrzmaciczne płodu, zgon wewnątrzmaciczny, wydalenie smółki do płynu owodniowego, uszkodzenie funkcji komórek bodźcoprzewodzących serca u płodu, krwotoki okołoporodowe.

Pogarszające się wyniki badań laboratoryjnych mogą być podstawą do wcześniejszej indukcji porodu po uzyskaniu dojrzałości płuc płodu.Należy rozważyć ryzyko niedojrzałości przy porodzie przedwczesnym w stosunku do ryzyka wewnątrzmacicznego obumarcia płodu. Natomiast w przypadku łagodnej, niepowikłanej cholestazy poród jest indukowany w 37-38 tygodniu ciąży.

Wszystkie objawy spontanicznie ustępują w ciągu 2-3 tygodni po porodzie.

Powrót